پیشنهاد اردوغان؛ تله یا فرصت؟
تاریخ انتشار: ۸ مهر ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۸۷۸۵۸۶۷
آفتابنیوز :
باکو برای تصرف دوباره قره باغ تقریبا سه جنگ راه انداخت که طی آخرین تنش در تاریخ سه شنبه ۲۸ شهریور، آذربایجان توانست قسمتی از قره باغ ارمنینشین با عنوان قره باغ کوهستانی را نیز تصرف کند و در نهایت اخیرا دولت خودخوانده قره باغ اعلام کرد که تا شروع سال ۲۰۲۴ خود را منحل خواهد کرد.
به این ترتیب احتمالا مناقشه بر سر قره باغ فروکش میکند، اما هنوز استان سیونیک در مرز ایران و ارمنستان و بازگشایی کریدور زنگزور محل تنش بین طرفین خواهد بود.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
درواقع اصرار آنها برای ایجاد کریدور در وهله نخست شاید تسریع در روند حمل و نقل و ایجاد خط ریلی و لوله نفتی باشد.
چرا کریدور؟
برخی کارشناسان این حوزه معتقد هستند آذربایجان و ترکیه و در پشت صحنه کشورهای غربی و رژیم اسرائیل اهداف دیگری را از مطرح کردن کریدور زنگزور دنبال میکنند. یعنی آذربایجان اکنون از طریق ایران به منطقه خودمختار نخجوان ارتباط دارد؛ پس دلیل اصرارش برای راه اندازی کریدور چیست؟
دستهای از کارشناسان میگویند که هدف غایی باکو و ترکیه از ایجاد کریدور، درواقع تصرف آن منطقه (استان سیونیک در مرز ایران و ارمنستان) است و انگیزههای گسترش سرزمینی را در سر میپرورانند. همچنین از آنجا که بخش زیادی از نفت آذربایجان توسط شرکت بریتیش پترولیوم استخراج میشود عدهای از نقش آفرینی کشورهای غربی و ناتو در ایجاد این دالان سخن میگویند و معتقد هستند که در نهایت ایجاد چنین دالانی به صدور آسانتر نفت خزر (آذربایجان) به اروپا کمک میکند. اما برخی نیز به انگیزههای ترکیه و آذربایجان درباره جهان ترکی اشاره میکنند و استدلال میکنند که باکو و آنکارا، سودای گسترش قلمرو ترکی را دارند.
فریب اردوغان؟
در این بحبوحه که آذربایجان، قره باغ را تصرف کرده و تنشها بین ایروان و باکو بالا گرفته، رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه سفری به نخجوان داشت و پس از بازگشت از این سفر درباره راه اندازی کریدور زنگزور گفت که ترکیه از کریدور صلح آمیز بین آذربایجان و ارمنستان برای اتصال نخجوان حمایت میکند، اما اگر ایروان با چنین موضوعی مخالفت کند، کریدور میتواند از ایران عبور کند که این ایدهای مثبت است. ما تمام تلاش خود را برای افتتاح کریدور زنگزور انجام میدهیم و سیگنالهای مثبتی نیز از ایران میآید.
این در حالی است که جمهوری اسلامی ایران بارها تاکید کرده که هر گونه تغییرات ژئوپلیتیک در منطقه را نمیپذیرد و در عین حال ارمنستان هم بارها اعلام کرده که هیچ کریدوری نمیتواند در خاک این کشور فعالیت کند. با این حال پس از اظهارات اردوغان مبنی بر دریافت سیگنالهای مثبت از سوی ایران برای ایجاد کریدور زنگزور، تاکنون موضع رسمی از سوی مقامات کشور اعلام نشده است.
آنچه مسلم است این است که جمهوری اسلامی ایران همواره در مواضع صریح خود مخالفتش با ایجاد کریدور زنگزور را اعلام کرده که برای آن هم دلایل متعددی دارد از جمله اینکه نقش ایران در حمل و نقل بین شرق و غرب کاهش پیدا میکند، تهران ارتباط خود بین جمهوری آذربایجان و جمهوری خودمختار نخجوان و همچنین ایران ارتباطش با اتحادیه اقتصادی اوراسیا را از دست میدهد.
این سخنان اردوغان محل بحث برخی کارشناسان در ایران قرار گرفت و عدهای گفتند که اگر درست باشد و کریدور از ایران عبور کند؛ هم منجر به پایان مناقشات میشود و هم عایدی اقتصادی برای ایران دارد. اما عدهای نیز معتقد هستند که نمیتوان به سخنان اردوغان اعتماد کرد و او با اهداف دیگری از جمله منحرف کردن افکار تهران و ایروان از ایجاد کریدور در مرزهای شمالی ایران این گفتهها را مطرح کرده است.
حسین جابریانصاری، معاون سابق وزارت خارجه در این رابطه در توییتر نوشت: «اگر دالان زنگزور از ایران عبور کند، ظرفیت راهبردی ایران افزایش مییابد. اما اگر را کاشتند، سبز نشد. آقای اردوغان، استاد بازیهای تاکتیکی در خدمت اهداف راهبردی است و با طرح این موضوع، با ذهن و روان تصمیمگیران ایران و ارمنستان بازی میکند تا پروژه اولویت دار خود را پیش برد.» لذا بر اساس آنچه کارشناسان مطرح کرده اند، اظهارات اخیر اردوغان در مورد استفاده از خاک ایران برای ایجاد کریدور زنگزور در شرایطی که ارمنستان اجازه ندهد، صرفا برای تحریک ارمنستان بوده تا بگوید نفع اقتصادی این کار برای ایران خواهد بود تا از این طریق پاشینیان را ترغیب کند که افکار عمومی داخل را متقاعد کند.
سودای تصرف سیونیک
سالار سیف الدینی، پژوهشگر مسائل قفقاز در رابطه با اصرار باکو و آنکارا به ایجاد کریدور به روزنامه «دنیایاقتصاد» گفت: «ترکیه و جمهوری آذربایجان از ایجاد کریدور به دنبال گسترش قلمرو سرزمینی هستند و میخواهند استان سیونیک را تصرف کنند.» سیف الدینی درباره صحبتهای اخیر اردوغان در خصوص اینکه شاید کریدور از داخل خاک ایران عبور کند، توضیح داد: «رئیس جمهور ترکیه با این حرف فقط به دنبال این است که بین ایران و ارمنستان دودستگی و اختلاف ایجاد کند. زیرا اگر کریدور از ایران عبور کند، دیگر دالان زنگزور نخواهد بود و کلا یک مسیر و یک پرونده دیگر است.»
این کارشناس در ادامه به باز شدن برخی مسیرهای مواصلاتی بعد از جنگ دوم قره باغ پرداخت و توضیح داد: «بعد از جنگ سال ۲۰۲۰ قره باغ، روسیه با آذربایجان و ارمنستان یک توافق امضا کرد تا صلح بانان روسی در گذرگاه لاچین مستقر شوند و راهی از استان سیونیک ارمنستان برای دسترسی جمهوری آذربایجان به جمهوری خودمختار نخجوان گشوده شود که آن نیز مورد حفاظت نیروهای روس قرار گیرد. اما امروز که قره باغ کوهستانی توسط جمهوری آذربایجان تصرف شده و دالان لاچین دیگر برای ارمنیها اهمیتی ندارد، چرا آنها باید در خصوص بحث دسترسی آذربایجان از سیونیک به نخجوان همکاری کنند.» وی ادامه داد: «امروز که دیگر بحث دسترسی مواصلاتی مطرح نیست، مشخص است که آذریها به دنبال یک قرارداد نبودند بلکه اشغال این منطقه را درنظر داشتند.»
«زنگزور» پازل گمشده دالان میانی ترکیه
همچنین، ولی گل محمدی، استاد دانشگاه تربیت مدرس درباره نگاه ترکیه به منطقه قفقاز جنوبی توضیح داد: «ترکیه، قفقاز جنوبی را جدا از سایر مسائل پیرامونی اش نمیبیند. یعنی نگاه ترکها به مناطق پیرامونی شان یک نگاه شبکهای است. ترکیه در سالهای گذشته به یک بازیگر رانتیر ژئوپلیتیک تبدیل شده است یعنی موقعیت جغرافیایی اش را به عنوان مزیت استراتژیکش تعریف کرده است.»
به گفته این کارشناس، ترکیه بعد از انقلابهای عربی ورود جدی به خاورمیانه عربی و شمال آفریقا داشت، ولی بعدها متوجه شد که هزینه کنشگری ترکیه بیش از فوایدی است که میتواند برایش داشته باشد. زیرا تصویر ترکیه مخدوش شد و بسیاری از اهدافی که برای خود تعریف کرده بود به ثمر ننشست. درواقع ترکیه یکی از بازندگان اصلی تحولات انقلابهای عربی بود. این استاد دانشگاه تربیت مدرس در ادامه تشریح کرد: «ترکیه امروز از کنشگری فعال خود در وضعیت آشوب ناک خاورمیانه به ویژه خاورمیانه عربی از شمال آفریقا تا شرق مدیترانه فاصله گرفته و در حال تعریف منافع استراتژیک جدید در اوراسیای مرکزی برای خود است. زیرا آنکارا همچون سایر بازیگران دیگر احساس میکند که اوراسیای مرکزی در حال تبدیل به هارتلند توزیع ثروت و قدرت در نظام بین الملل است.»
وی با اشاره به اینکه زنگزور پازل گمشده دالان میانیای است که ترکیه میخواهد با استفاده از آن، اتصالات راهبردی اش را تکمیل کند، تاکید کرد: «مهمترین رقیب ترکیه در کریدورهای شرق به غرب، ایران است و تلاش ترکیه این است که ایران خیلی از این ظرفیت بهرهمند نشود تا ابزار چانه زنی بیشتری داشته باشد.»
منبع: دنیای اقتصادمنبع: آفتاب
کلیدواژه: اردوغان قره باغ ایران عبور ایران و ارمنستان خودمختار نخجوان کریدور زنگزور ایجاد کریدور استان سیونیک قره باغ
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت aftabnews.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «آفتاب» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۸۷۸۵۸۶۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
ترکیه بالاخره تمامی روابط تجاری خود با اسرائیل را قطع کرد
دولت ترکیه پس از ماه ها مقاومت در برابر انتقادات داخلی، در نهایت اعلام کرد تمامی روابط تجاری خود با اسرائیل را قطع می کند.
به گزارش عصرایران به نقل از خبرگزاری آسوشیتدپرس، دولت ترکیه روز پنجشنبه (دیروز) تمامی واردات و صادرات به اسرائیل را به دلیل اقدام نظامی جاری این کشور در غزه به حالت تعلیق درآورد و متعهد شد تا زمانی که دولت اسرائیل اجازه ارسال کمک های بشردوستانه به غزه را بدهد، به قطع روابط تجاری خود ادامه خواهد داد.
در بیانیه وزارت بازرگانی ترکیه آمده است: "معاملات صادرات و واردات در رابطه با اسرائیل متوقف شده است و شامل تمامی محصولات می شود."
به گفته این وزارتخانه، مقامات ترکیه با مقامات فلسطینی هماهنگ خواهند شد تا اطمینان حاصل کنند که فلسطینی ها تحت تاثیر تعلیق واردات و صادرات قرار نخواهند گرفت.
این وزارتخانه این اقدام را "مرحله دوم" اقدامات علیه اسرائیل توصیف کرد و افزود که این اقدامات تا زمانی که اسرائیل "اجازه جریان بی وقفه و کافی کمک های بشردوستانه به غزه را ندهد، به قوت خود باقی خواهد ماند."
ماه گذشته، ترکیه اعلام کرد که صادرات 54 نوع محصول از جمله آلومینیوم، فولاد، محصولات ساختمانی و کودهای شیمیایی به اسرائیل را محدود می کند. اسرائیل نیز با اعلام موانع تجاری متقابل پاسخ داد.
"اسرائیل کاتز" وزیر امور خارجه اسرائیل روز پنجشنبه ترکیه را متهم کرد که واردات و صادرات اسرائیل از بنادر ترکیه را مسدود کرده است.
کاتز در پلتفرم اجتماعی "ایکس" (توییتر) نوشت: رجب طیب اردوغان، رئیسجمهوری ترکیه با مسدود کردن بنادر برای واردات و صادرات اسرائیل، توافقات را زیر پا میگذارد.
کاتز گفت که به مقامات مربوطه در اسرائیل دستور داده است که "فورا با همه طرفهای مرتبط در دولت برای ایجاد جایگزینهایی برای تجارت با ترکیه، با تمرکز بر تولید داخلی و واردات از کشورهای دیگر، تعامل کنند."
دولت اردوغان که در انتخابات محلی در ماه مارس شکستهای بزرگی را متحمل شد، در داخل این کشور با فشار شدیدی برای توقف تجارت با اسرائیل مواجه است.
منتقدان طی ماه های گذشته دولت را متهم می کردند که با وجود لحن انتقادی شدید علیه اسرائیل همچنان به روابط تجاری و اقتصادی با اسرائیل ادامه می دهند و این مساله را ریاکاری و استاندارد دوگانه می دانستند.
حجم روابط تجاری ترکیه و اسرائیل در سال گذشته میلادی بیش از 6 میلیارد دلار برآورد شده است.
ترکیه در سال 1949 اسراییل را به رسمیت شناخت. در دوران اردوغان، تنش ها بین آنکارا و تل آویو فراز و فرود داشته است.
اردوغان پس از حمله نظامی اسرائیل به غزه، انتقادات خود را نسبت به اسرائیل تشدید کرد و آن را به انجام جنایات جنگی و نسل کشی متهم کرد. او گروه شبهنظامی حماس را که توسط اسرائیل، آمریکا و اتحادیه اروپا یک سازمان تروریستی تلقی می شود، "مبارزان آزادی" توصیف کرده است.
این هفته، "هاکان فیدان" وزیر امور خارجه ترکیه گفت که ترکیه تصمیم گرفته است به پرونده حقوقی آفریقای جنوبی علیه اسرائیل در دیوان بین المللی دادگستری بپیوندد و به زودی درخواست رسمی برای مداخله در این پرونده ارائه خواهد کرد.
آفریقای جنوبی پرونده ای را در دیوان بین المللی دادگستری تشکیل داده و اسرائیل را به نقض کنوانسیون منع "نسل کشی" متهم کرده است.
کانال عصر ایران در تلگرام بیشتر بخوانید: انتقاد رهبر حزب رفاه ترکیه از اردوغان: آیا شایسته ترکیه است که علیه ایران با اسرائیل همکاری کند؟ صادرات هزاران کیلو باروت و بمب توسط ترکیه به اسرائیل